ผู้เขียน Mark Leiren-Young ติดตามวิถีโคจรของวาฬเพชฌฆาตจากการถูกด่าว่าเป็นที่เคารพนับถือ
ระหว่างปี 1964 และ 1974 นักล่าทางทะเลOrcinus orcaรอดพ้นจากการถูกปีศาจร้ายและกลายเป็นไอคอนของการเคลื่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อมครั้งใหม่ในขณะนั้น การเปลี่ยนแปลงของวาฬเพชฌฆาตจากการถูกมองว่าเป็นนักล่าที่โหดเหี้ยมไปเป็นตำนานในฐานะเหยื่อของภาวะสายตาสั้นของมนุษย์ เป็นธีมของหนังสือThe Killer Whale Who Changed the Worldของ Mark Leiren-Young
วันนี้แทบเป็นไปไม่ได้เลยที่จะจินตนาการว่าเมื่อ 50 กว่าปีที่แล้วเมอร์เรย์ นิวแมนผู้อำนวยการสร้างพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำสาธารณะแวนคูเวอร์ ออกเดินทางด้วยปืนฉมวกเพื่อยิงวาฬเพชฌฆาต เพื่อใช้เป็นแบบจำลองสำหรับประติมากรรมขนาดเท่าของจริงในห้องโถงของพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำ ทว่านั่นคือแผน ท้ายที่สุด เป็นเวลาหลายชั่วอายุคน วาฬหลายสายพันธุ์ถูกฆ่าตายตามแนวชายฝั่งของบริติชโคลัมเบีย—แปลงเป็นน้ำมัน เก็บเกี่ยวเป็นเนื้อ และแปลงเป็นปุ๋ย (ในประเด็นสุดท้าย Leiren-Young อธิบายโฆษณาทางหนังสือพิมพ์เรื่อง “ปุ๋ยหมักปลาวาฬสีน้ำเงินออร์แกนิก 100 เปอร์เซ็นต์และสารปรับสภาพดิน … เหมาะสำหรับสนามหญ้าสีเขียวชั้นดี”) แต่ฉมวกที่ฟาดปลาวาฬหนุ่มนอกเกาะ Saturna ในปี 1964 ไม่ได้ฆ่ามัน . แทนที่จะเป็นศพ นิวแมนตระหนักว่าเขามีบางสิ่งที่ล้ำค่ากว่า นั่นคือ ปลาวาฬที่มีชีวิต แม้ว่าจะมีฉมวกและเชือกที่วางไว้ไม่ดี
ประชาชนก็เมินเฉย นักข่าวก็มา วาฬได้รับชื่อชาวบ้านว่า Moby Doll และด้วยเหตุนี้จึงเริ่มต้นขึ้น ดังที่ Leiren-Young ชี้ให้เห็น การตื่นทองทางทะเลเนื่องจากพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำสาธารณะเสนอรางวัลมูลค่า 70,000 ดอลลาร์แคนาดาสำหรับวาฬที่มีชีวิตและนักล่าเงินรางวัลที่ท่องไปตามช่องแคบจอร์เจียโดยหวังว่าจะจับวาฬเพชฌฆาต ในไม่ช้า วาฬเพชฌฆาตเชลยหลายสิบตัวจากบริติชโคลัมเบียและน่านน้ำรัฐวอชิงตันได้รับการติดตั้งให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สร้างรายได้ทั่วอเมริกาเหนือ
ที่นี่เป็นที่ที่เรื่องราวของ Leiren-Young ออกจากอาณาจักรแห่งการไล่ล่าและยึดครอง และรับมุมมองทางวิทยาศาสตร์และการเมืองที่น่าสนใจยิ่งขึ้น กรีนพีซก่อตั้งขึ้นในแวนคูเวอร์ในปี 2514 ในฐานะกลุ่มประท้วงต่อต้านสงคราม เริ่มจัดการกับปัญหา “สีเขียว” หลังจากเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับโมบี้ ดอลล์ในปี 2517 พอล สปอง นักประสาทวิทยาจากการศึกษาสมองขนาดใหญ่ที่เก็บรักษาไว้ของโมบี้ ดอลล์ (เธอเสียชีวิตหลังจากถูกจับกุมได้ไม่นาน) บ็อบ ฮันเตอร์ และพอล วัตสัน ผู้นำของกรีนพีซเชื่อมั่นว่าวาฬเป็นสัตว์สังคมที่ฉลาดมาก และไม่ควรถูกฆ่าหรือใช้เป็นนักแสดง ไลเรน-ยัง แสดงให้เห็นว่ากรีนพีซเผชิญอันตรายในทะเลหลวงกับกองเรือล่าวาฬในมหาสมุทรแปซิฟิกของรัสเซียอย่างไร และการกระทำที่ตามมาโดยสมาคมอนุรักษ์ Sea Shepherd Conservation Society ของวัตสันได้ดึงความสนใจไปที่ประเด็นการฆ่าวาฬ จากการประท้วงเหล่านี้และการประท้วงในที่สาธารณะอื่นๆ
เรื่องราวที่บอกเล่ากันเป็นอย่างดีของ Leiren-Young ดำเนินไปในฉากเล็กๆ น้อยๆ หลายฉาก—บางครั้งก็น่าเศร้า บางครั้งก็มีอารมณ์ บางครั้งก็เป็นวิทยาศาสตร์—เมื่อมรดกของ Moby Doll มาถึงจุดสูงสุดอย่างน่าทึ่ง
ในเวลาไม่ถึง 20 ปี สิ่งที่เริ่มต้นด้วยฉมวกที่เล็งได้ไม่ดีถูกยิงจากเกาะ Saturna ได้จบลงด้วยการกอบกู้วาฬของโลก
วาฬเพชฌฆาตที่เปลี่ยนโลก
โดย Mark Leiren-Young
208 pp. Greystone Books
